ggr
ggr @george
Athens

Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο είχαμε πάει σε ένα δασικό χωριό στη βόρεια Εύβοια. Είχα κλεισμένο ραντεβού, από πέρυσι τέτοια εποχή, με μία από τις πιο ωραίες υπάρξεις της ελληνικής υπαίθρου. Τι λέω, της λεκάνης της Μεσογείου ολόκληρης!!! Είναι τέτοια η ομορφιά της που γρήγορα ξεπέρασε τα στενά όρια της γηραιάς ηπείρου για να γίνει γνωστή σε Αμερική και Αυστραλία. Και έγινε!!!Καλά, καλά, θα σας το πω ποιάν πήγα να βρω, ποια είναι αυτή η “ύπαρξη” που για χάρη της ξαναγύρισα φέτος σε εκείνα τα μέρη... Κυρίες και κύριοι η Αυτής Ταπεινότης της, η Κουμαριά!!!Δένδρο αειθαλές, (δεν ρίχνει ποτέ τα φύλλα της), έχει μία ξ ε χ ω ρ ι σ τ ή ομορφιά έτσι που την βλέπεις, ντυμένη θαρρείς στον ...Οίκο Missoni, με αυτή τη μοναδική ποικιλία χρωματισμώντο σκούρο πράσινο των φύλλων της στα ψηλότερα κλαδιά και το ανοικτόχρωμο πράσινο των χαμηλότερων, με στα υποκίτρινα λουλουδάκια της, τους πορτοκαλί νέους καρπούς και τους κόκκινους ήδη ώριμους, μέχρι τους υπερώριμους περσινούς, με το βαθυκόκκινο, το πορφυρό, χρώμα τους. Όλοι αυτοί οι χρωματισμοί ταυτόχρονα σε ένα δένδρο!!! Ω, δεν την έδωσα άδικα την υπόσχεση πέρυσι...Και μη βιασθείτε να μου πείτε “Καλά, τώρα την ανακάλυψες εσύ την κουμαριά;” Όχι, ούτε τώρα την ανακάλυψα, ούτε ξαφνικά την ερωτεύθηκα. Αλλά όπως συμβαίνει και με πολλά άλλα πράγματα, κάποιες “ομορφιές” είναι δίπλα σου και όμως δεν τις εκτιμάς μέχρι που... Ε, εκείνο το “κλικ” με εμάς, έγινε μόλις πέρυσι, μετά από μία “βόλτα για μανιτάρια”, στο δάσος πάνω από την Αγία Άννα, σαν είδα ένα σμήνος από κοτσύφια να απολαμβάνουν τους κατακόκκινους καρπούς της.Μαζέψαμε μία μεγάλη σακούλα και, παίρνοντας αυτό που το λατινικό όνομά της (Arbutus Unedo) σημαίνει –σχεδόν– τοις μετρητοίς (δείτε στα “Μυστικά”), φάγαμε μόνο δύο-τρία. Τα υπόλοιπα, προσεκτικά διατηρημένα σε ένα ψυγειάκι πάγου για να μη ταλαιπωρηθούν και καταστραφούν (είναι πολύ ευαίσθητα), ήρθαν στην Αθήνα. Για να γίνουν λικέρ και –ίσως– κάποια μαρμελάδα. Ή και γλυκό.Τελικά, τα πρώτα έγιναν γλυκό. Ένα γλυκό και αφράτο σαν κέικ ψωμί, μία “focaccia”, με φρούτα μέσα. Θα θυμάστε όμως, αυτή είναι “μία συνταγή για λίγους”. Για εκείνους που θα μαζέψουν οι ίδιοι κούμαρα. Μην τα αναζητήσετε στα σουπερμάρκετς, δεν θα τα βρείτε. (δείτε “Μυστικά” [8])

Λίγα μυστικά ακόμα

[1] Επειδή το γλυκό έχει ξύσμα λεμονιού, αλλά και επειδή είχαμε αρκετό σπιτικό limoncello, πετυχημένο και αρωματικό όσο ποτέ πριν, αυτό ήταν που χρησιμοποίησα σαν ποτό στο γλυκό. Εξαιρετικός συνδυασμός![2] Για τη ποσότητα των φρούτων που αναφέρεται (600 γραμμάρια), ένα πυρίμαχο στρογγυλού σχήματος με διάμετρο 22 με 24 εκατοστά, είναι μία χαρά. Αντίστοιχα, σε ορθογώνια ταψάκια, διαστάσεις σαν 20 x 20 ή 20 x 22 εκατοστά, είναι επίσης καλές. Επίσης, καλόν είναι να είναι βαθύ (τουλάχιστον 5 εκατοστά).[3] Για την πρώτη στρώση των φρούτων χρησιμοποιήστε καλύτερα εκείνα που είναι πιο ταλαιπωρημένα, ακόμη και λιωμένα. Από τη θερμότητα που αναπτύσσεται στον πάτο του πυρίμαχου, ούτως ή άλλως θα γίνουν μία γλυκιά, αρωματική και μεθυστική ρευστή μάζα. Αντίθετα, κρατήστε τα πιο γερά για τη δεύτερη στρώση, αυτά θα είναι βαθειά χωμένα μέσα στην αφράτη ζύμη, συνεπώς θα διατηρηθούν σε καλύτερη κατάσταση. Τέλος, κρατήστε καμιά 15αριά ολόγερα, στρογγυλά και κατακόκκινα φρούτα για τη διακόσμηση που περιγράφεται στο βήμα 15.[4] Στο ψυγείο “ανακάλυψα” μία ικανοποιητική ποσότητα από ένα πολύ γλυκό σταφύλι, με μικρή ρόγα, που είχαμε πάρει στη λαϊκή. Μου έλυσε τα χέριαΜείωσα την ποσότητα των κούμαρων της δεύτερης στρώσης, κράτησα στην άκρη αρκετά (πάνω από 20) γερά, για τη διακόσμηση, αντικαθιστώντας τα στο βήμα 13 με ρόγες σταφυλιού. Το αποτέλεσμα ήταν πολύ γευστικό, τι κι αν η πολύ όμορφη εικόνα (φωτογραφία 20) με τα δύο, διαφορετικού χρώματος, φρούτα δεν φαίνεται όταν τη σερβίρεις. Σκέπτομαι την επόμενη φορά να χρησιμοποιήσω ρόγες σταφυλιού και στην επιφανειακή διακόσμηση…[5] Όπως αναφέρεται, η επιφανειακή στρώση ζύμης δεν θα πρέπει να φθάνει μέχρι τα χείλη του πυρίμαχου, για να αποφύγουμε να χυθεί όταν θα φουσκώσει στον φούρνο. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι ανάγκη να αφήσετε και πολύ κενό περιθώριο, παράλληλα με το φούσκωμα ψήνεται κιόλας, συνεπώς αποκτά συνεκτική υφή, άρα με ένα μικρό περιθώριο είμαστε εντάξει. Υπολογίστε να μένει η στάθμη της ζύμης στο 1 – 1 1/2 εκατοστό κάτω από τα χείλη του σκεύους. Εάν σας περισσέψει ζύμη, μπορείτε πάντα να βουτυρώσετε ένα δεύτερο, μικρότερο πυρίμαχο και να φτιάξετε μία δεύτερη focaccia, ίσως και με ένα άλλο φρούτο. Στη φωτογραφία 23 φαίνεται να ψήνεται στο φούρνο και μία δεύτερη μικρότερη, με σταφύλι στο εσωτερικό της.[6] Έχουμε κρατήσει στην άκρη μερικά από τα πιο γερά κούμαρα (διαλέγουμε τα λιγότερο καταπονημένα, με σφαιρικό σχήμα και ωραίο κόκκινο χρώμα). Με αυτά, σχηματίζουμε, ακουμπώντας τα απλώς πάνω στην επιφάνεια της ζύμης, όποιο σχήμα θέλουμε. Αυτά, με το βάρους τους θα βυθισθούν λίγο μέσα στη ζύμη (περίπου το 1/3 του όγκου τους, φωτογραφία 21). Το πιο ωραίο όμως γίνεται μέσα στο φούρνο. Εκεί, η ζύμη που φουσκώνει, ανεβαίνει πιο ψηλά από τα φρούτα, χωρίς όμως να τα καλύψει, δημιουργώντας ένα πολύ ωραία διακόσμηση. (δείτε λεπτομέρεια στη φωτογραφία 22).[7] Στο βήμα 17, αναφέρεται ότι ο χρόνος που η focaccia ψήνεται σκεπασμένη με λαδόκολλα και σε πιο χαμηλή θερμοκρασία είναι «περίπου 15 λεπτά» γιατί εδώ θέλει την προσοχή σας και έλεγχο κάθε τόσο με τη μέθοδο της “στεγνής οδοντογλυφίδας” (ή καλύτερα, επειδή εδώ το γλυκό είναι ψηλό, ας τη λέμε ...“του στεγνού μαχαιριού”. Ανάλογα με το πόσο στενό και ψηλό είναι το πυρίμαχο σκεύος μας συνεπώς και το πόσο παχύ θα είναι το κάθε στρώμα της ζύμης), αλλάζει και ο χρόνος ψησίματος. Και επειδή δεν θέλουμε να μας καεί επιφανειακά, αφήνουμε τον χρόνο που ψήνεται ξεσκέπαστη σταθερό (στη 1/2 ώρα) και αλλάζουμε (εάν χρειασθεί) τον χρόνο που ψήνεται σκεπασμένη με τη λαδόκολλα και σε λίγους βαθμούς. Εγώ επειδή χρησιμοποίησα σκεύος πιο μικρής διαμέτρου (18 εκατοστών), οι στρώσεις της ζύμης ήσαν πιο παχείς, και συνεπώς έπρεπε να αυξήσω τον χρόνο αυτό από τα 15 λεπτά σε κάτι περισσότερο από τα 25 λεπτά, κάνοντας διαρκώς δοκιμές με ένα μαχαίρι να διαπιστώσω πότε θα βγει στεγνό από μέσα από το γλυκό.[8] Δυστυχώς, ο ώριμος καρπός της κουμαριάς δεν αντέχει καθόλου μετά τη μάζεμά του από το δένδρο. Πέρυσι, μία ολόκληρη σακούλα με περίπου δύο κιλά από φρούτων, έφθασαν στην Αθήνα σχεδόν πολτοποιημένα. Έκαναν μόνο για ποτό. Φέτος εφάρμοσα άλλη τακτική, με πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Τα φρούτα που μάζεψα (και πάλι γύρω στα 2 κιλά, τα είχα χωρίσει, ευθύς εξ’ αρχής, από το δένδρο, σε τέσσερις διαφορετικές σακούλες, έτσι ώστε να είναι λίγα στη κάθε μία και να μη διαλύονται εκείνα που είναι χαμηλά στη σακούλα από το βάρος εκείνων που είναι από πάνω. Επίσης, μετέφερα τις σακούλες μέσα σε φορητό ψυγειάκι, τοποθετημένες χωρίς να βαραίνει η μία πάνω στην άλλη. Έτσι πολλά από τα φρούτα έφθασαν ακέραια, χωρίς να ταλαιπωρηθούν ιδιαίτερα. Αλλά και πάλι όχι όλα. Για τον λόγο αυτό, τη δυσκολία στη μεταφορά τους, δεν θα βρείτε κούμαρα να πουλιούνται σε σουπερμάρκετ…Κατευθείαν από το δέντρο, λοιπόν…Ένα πραγματικά όμορφο φυτό, λοιπόν, η κουμαριά!!! Αλλά και με...ιδιαιτερότητες. Μία από αυτές είναι ότι οι καρποί της τρώγονται μ ό ν ο ΑΦΟΥ ΩΡΙΜΑΣΟΥΝ ΚΑΛΑ! Εάν φαγωθούν πριν ωριμάσουν αρκετά, θα διαπιστώσετε ότι είναι στυφοί και χωρίς κανένα άρωμα και γεύση. Άστε που μπορεί να σας φέρει αναγούλες και τάση για εμετό… Εάν πάλι έχει παραωριμάσει, μπορεί να ξινίσει (γίνεται ζύμωση της σάρκας του όσο είναι ακόμη επάνω στο δένδρο) και να αποδειχθεί επικίνδυνο, λόγω της αλκοόλης που παράγεται και που μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση.Να γιατί οι αρχαίοι (οι Ρωμαίοι, γιατί οι Έλληνες δεν το εκτιμούσαν ιδιαίτερα) ονόμασαν το δένδρο “ Arbutus Unedo ”... Το “Ar” είναι για το ξινός, “butus” σήμαινε στα λατινικά θάμνος (πιθανότατα από το ελληνικό “βάτος”, αλλά μη μου χιμήξει καμιά καθηγήτρια λατινικών, για δική μου υπόθεση πρόκειται) και η λέξη “unedo” είναι σύνθετη (“un - edo”) και σημαίνει“ένα-τρώω”. Ο θάμνος με τα ξινά φρούτα από τα οποία τρώω μόνο ένα, σε ελεύθερη μετάφραση…Και όμως, η κουμαριά είναι πολύ γενναιόδωρη, μας δίνει ένα σωρό πράγματα και είναι κρίμα που σιγά-σιγά εξαφανίζεται από την ύπαιθρο. Από τα φρούτα της παράγεται ένα εξαιρετικό τσίπουρο. Από τα άνθη της οι μέλισσες της περιοχής παράγουν ένα εξαιρετικό μέλι, που παρότι είναι πιο πικρό από γλυκό είναι περιζήτητο, όχι μόνο για τη γεύση του αλλά και για τις αντιφλεγμονώδεις και αντισηπτικές του ιδιότητες. Τι κρίμα που, επειδή η κουμαριά ανθίζει αργά τον Οκτώβριο, που οι μέλισσες δεν πολυβγαίνουν πια από τα μελίσσια τους, οι παραγωγές είναι μικρές και το μέλι σπάνιο… Με τους καρπούς φτιάχνουμε λικέρ, φτιάχνουμε κρασί και χωνευτικά αποστάγματα, φτιάχνουμε μαρμελάδες, φτιάχνουμε γλυκά που χρησιμοποιούν τη μαρμελάδα ή τον καρπό τους, και τι δεν φτιάχνουμε. Και δεν έχουμε και πολύ ανταγωνισμό γιατί ποιος θα πάει να μαζέψει κούμαρα σήμερα. Εκτός ίσως από τα πουλιά, ιδιαίτερα τα κοτσύφια, που ξετρελαίνονται μαζί τους, “κουμαροφάγα” τα έλεγε ο Αριστοτέλης στους «Όρνιθες». Και τα αγριογούρουνα. Γι’ αυτό και οι πονηροί οι κυνηγοί βάζουν τις παγίδες τους κοντά σε κουμαριές… Από τα φύλλα αξιοποιούμε τις αντισηπτικές και διουρητικές τους ιδιότητες, χρησιμοποιούνται όμως και στη βιομηχανία χρωμάτων αλλά και στην επεξεργασία δερμάτων.

Δες περισσότερα
Διόρθωση συνταγής

Υλικά

15 Minutes
6 άτομα
  1. 600 γρ ώριμα κούμαρα
  2. 280 γρ αλεύρι
  3. 160 γρ ζάχαρη
  4. 50 γρ φρέσκο βούτυρο
  5. 1/2 φακελάκι baking powder (περίπου 10 γρ)
  6. 1 ποτηράκι από κάποιο λικέρ της αρεσκείας σας
  7. ξύσμα από τη φλούδα ενός λεμονιού
  8. αλάτι

Οδηγίες μαγειρέματος

  1. 1

    Πλένουμε και στεγνώνουμε με προσοχή τα κούμαρα. Εγώ, έχοντάς τα μαζέψει ο ίδιος από τα δένδρα και από περιοχή βαθειά μέσα στο δάσος, τα ξέπλυνα απλώς ρίχνοντάς σε ένα μπολ με δροσερό νερό.

  2. 2

    Τα βάζουμε σε ένα μπολ, τα πασπαλίζουμε με δυό γερές κουταλιές ζάχαρη (γύρω στα 50 γραμμάρια)

  3. 3

    Και τα καταβρέχουμε με το ποτηράκι το λικέρ. Εγώ έβαλα 2 σφηνάκια, κάπου 50 ml συνολικά (δείτε “Μυστικά” [1]).

  4. 4

    Τα αφήνουμε έτσι να σιτέψουν, να ζυμωθούν, για τουλάχιστον δύο ώρες (μπορείτε να τα αφήσετε και ολόκληρο το βράδυ)

  5. 5

    Μετά το δίωρο (ή την επομένη) βουτυρώνουμε ένα πυρίμαχο σκεύος (pyrex) για γλυκά (παραλληλόγραμμο, στρογγυλό, οβάλ, ό,τι σας κάνει κέφι... (δείτε “Μυστικά” [2]) και στρώνουμε μέσα μία στρώση από τα φρούτα, αφού τα βγάλουμε από το υγρό που έχουν δημιουργήσει και τα αφήσουμε δύο λεπτά να στραγγίσουν (δείτε “Μυστικά” [3].

  6. 6

    Σε ένα άλλο μπολ, κτυπούμε τους κρόκους των 4 αυγών με την υπόλοιπη ζάχαρη (περίπου 110 γραμμάρια),

  7. 7

    Ανακατεύουμε κατόπιν, λίγη τη φορά, την κρέμα γάλακτος,

  8. 8

    Το ξύσμα του λεμονιού και 30 γραμμάρια βούτυρο, λιωμένο σε μπεν μαρί,

  9. 9

    Και, αφού ανακατευθούν όλα αυτά τα υλικά πολύ καλά, προσθέτουμε, και πάλι λίγο-λίγο, το αλεύρι κ ο σ κ ι ν ι σ μ έ ν ο, μαζί με την baking powder. Η ζύμη έχει πια σφίξει αρκετά, αλλά ήδη ξεχωρίζει ότι θα γίνει λεία και απαλή.

  10. 10

    Το υγρό ποτό που έβγαλαν σιτεύοντας τα φρούτα το θυμάστε ; Είναι λικέρ μαζί με τα υγρά της ζύμωσης, ένα “όνειρο” από μόνο του !!! Ε, το προσθέτουμε και αυτό στα υπόλοιπα κτυπημένα υλικά και προσθέτουμε και λίγο αλάτι (μισό κουταλάκι),

  11. 11

    Και, τέλος, τα ασπράδια των 4 αυγών, κτυπημένα σε σφικτή μαρέγκα. Ανακατεύουμε απαλά μια-δυό φορές, να ομογενοποιηθούν όλα τα υλικά.

  12. 12

    Αδειάζουμε το μισό από αυτό το μείγμα πάνω από τη πρώτη στρώση των φρούτων στο πυρίμαχο και το απλώνουμε να στρωθεί ομοιόμορφα.

  13. 13

    Πάνω από αυτό το μείγμα βάζουμε, σε μία δεύτερη στρώση, τα υπόλοιπα μισά κούμαρα (δείτε “Μυστικά” [4] αλλά και φωτογραφία 20),

  14. 14

    Και πάνω και από αυτά στρώνουμε το υπόλοιπο μισό από το μείγμα. Η στρώση αυτή ΔΕΝ πρέπει να φθάνει μέχρι τα χείλη του σκεύους, γιατί η ζύμη με το ψήσιμο θα φουσκώσει (δείτε “Μυστικά” [5] αλλά και φωτογραφία 23).

  15. 15

    Αφού στρώσουμε τη ζύμη να είναι επίπεδη (εάν την αφήσετε 3 λεπτά να ξεκουρασθεί, θα γίνει από μόνη της, αλλά μη ξεχνάτε ότι ο φούρνος …καίει και μαζί του και η τιμή του ηλεκτρικού), ακουμπούμε επάνω της, ακολουθώντας όποιο σχέδιο θέλουμε, μερικά κούμαρα που έχουμε κρατήσει στην άκρη για τη διακόσμηση (δείτε “Μυστικά” [6] αλλά και φωτογραφίες 21 και 22).

  16. 16

    Πάνω από αυτή τη στρώση ρίχνουμε λίγα μικρά κομματάκια βούτυρου και το βάζουμε στον φούρνο, να ψηθεί στους 180 βαθμούς για μισή ώρα.

  17. 17

    Στο τέλος αυτού του ημίωρου, σκεπάζουμε με ένα φύλλο λαδόκολλας το pyrex, κατεβάζουμε τη θερμοκρασία στους 150 βαθμούς και ψήνουμε για άλλα 15 λεπτά περίπου Γιατί “περίπου” ; Δείτε στα “Μυστικά” [7].

  18. 18

    Αφήνουμε να χλιαρύνει η focaccia μας και τη σερβίρουμε μέσα από το σκεύος όπου ψήθηκε.

  19. 19

    ΣΤΙΓΜΕΣ ΑΠΟ ΤΑ...ΓΥΡΙΣΜΑΤΑ !! Σπιτικό Limoncello, μαζί με ξύσμα λεμονιού, για άρωμα σε γλυκό... Ο-ΝΕΙ-ΡΙ-ΚΟ !!!!!

  20. 20

    Η μία στρώση φρούτων δεν είχε μόνο κούμαρα, αλλά και ρόγες από γλυκό σταφύλι. Α-ΠΟ-ΛΑΥ-ΣΤΙ-ΚΟ!!!

  21. 21

    Λεπτομέρεια από τα τελευταία, διακοσμητικά, κούμαρα που βάζουμε (στη πραγματικότητα “ακουμπούμε πάνω”) στην επιφάνεια της άψητης ζύμης. Διακρίνεται πως, από το βάρους τους, “βυθίζονται” ελαφριά μέσα στη μαλακιά ζύμη. ΘΕ-Α-ΜΑ-ΤΙ-ΚΟ!!!

  22. 22

    Άλλη λεπτομέρεια, με τη ζύμη ψημένη πλέον, να έχει “στεφανώσει” και εγκλωβίσει μέσα της τα επιφανειακά αυτά φρούτα, δημιουργώντας μία πολύ όμορφη διακόσμηση. ΕΝ-ΤΥ-ΠΩ-ΣΙ-Α-ΚΟ!!!

  23. 23

    Εάν σας περισσέψει ζύμη, μην...πτοείσθε !!! Μπορείτε να ετοιμάσετε μικρά ταρτάκια, με διαφορετικά φρούτα μάλιστα, και να τα ψήσετε όλα μαζί ΠΡΑ-ΚΤΙ-ΚΟ!!!

  24. 24

    Η focaccia στο σημείο που πρέπει να περάσει σε “σκεπασμένο ψήσιμο”, να την καλύψετε με λαδόκολλα. Το φούσκωμα έχει ολοκληρωθεί, η επιφάνεια έχει ροδοψηθεί, σχηματίζοντας μία ωραία κρούστα, και απομένει να ολοκληρωθεί το ψήσιμό της εσωτερικά. Έτσι, προκειμένου να μη ξεραθεί επιφανειακά, θα πρέπει να τη σκεπάσουμε με τη λαδόκολλα. Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπως αυτή της φωτογραφίας, που έχει μεγάλο ύψος, ο χρόνος ψησίματος σκεπασμένη, είναι αρκετός. ΛΙ-ΓΟΥ-ΡΙ-ΣΤΙ-ΚΟ!!!

  25. 25

    Δένδρο / θάμνος, όπως θέλετε πέστε το, κουμαριάς, με καρπούς που έχουν γλυτώσει από τα κοτσύφια Α-ΝΑ-ΚΟΥ-ΦΙ-ΣΤΙ-ΚΟ!!!

  26. 26

    Και λεπτομέρεια από κλαδί όπου συνυπάρχουν άνθη (σαν καμπανούλες), φετινοί καρποί (κίτρινοι) αλλά και περσινοί (κόκκινοι). ΜΟ-ΝΑ-ΔΙ-ΚΟ!!!

Αντιδράσεις

Σχόλια (2)

eleni_22
eleni_22 @cook_8485518
Μόνο που χρησιμοποιήσατε κούμαρα σε συνταγή δεν έχω λόγια πραγματικά μπράβο!!!Επειδή είμαι από χωρίο της Β.Εύβοιας και τα ξέρω όταν πάω βόλτα το χειμώνα στο δάσος και τα βρίσκω τα ταράζω από πολύ μικρή μου άρεσαν :-)))))

Από

ggr
ggr @george
στις
Athens